HTML چیست ؟ در مقاله قبلی که در رابطه با CSS بود به این نکته اشاره کردیم که CSS و HTML دو زبانی هستند که درکنار یکدیگر معنا پیدا میکنند و در اکثر مواقع نامشان درکنار یکدیگر است. همچنین به این نکته اشاره کردیم که اگر HTML را به عنوان اسکلت یک بنا درنظر بگیریم ویژگی و جذابیت های ظاهری آن را CSS تضمین میکند.
دراین مقاله از رسانه نکست میزبان فا به توضیح اسکلت و ساختار و زیربنای برخی صفحات وب به نام HTML میپردازیم و از ویژگی ها و ساختار آن پرده برمیداریم. با ما همراه باشید که یاد بگیریم که زبان محبوب HTML چه مزایا و معایبی دارد و چرا باید آن را به عنوان زبان نشانه گذاری خود انتخاب کنیم.
HTML چیست؟

HTML یک زبان نشانه گذاری ابر متنی استاندارد است که ساختار محتوای شما را تعریف میکند و درکنار CSS کار میکند و باهم هسته اصلی ساخت صفحات وب را تشکیل میدهند.برای مثال ، محتوا میتواند در قالب مجموعه ای از پاراگراف ها، یا تصاویر و جداول باشد. HTML از مجموعه ای تگ ها و عناصر تشکیل شده است که شما از آنها برای پوشاندن بخش های مختلف محتوا استفاده میکنید تا آن را به شکلی خاص نمایش دهد و یا اینکه به روشی خاص عمل کند. تگ های HTML میتوانند یک کلمه و یا یک تصویر را به جای دیگری لینک دهند ، کلمات را ایتالیک کنند و همچنین میتوانند سایز فونت را بزرگتر یا کوچکتر کند.
HTML و CSS معمولا درکنار یکدیگر معنا پیدا میکنند. HTML مخفف عبارت Hyper Text Markup Language است. نکته مهمی که درباره آن وجود دارد این است که HTML یک زبان نشانه گذاری است و زبان برنامه نویسی محسوب نمیشود. برای دانستن تفاوت زبان برنامه نویسی و زبان نشانه گذاری تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
نگاهی بر تاریخچه ظهورHTML
HTML توسط تیم برنزر لی (Tim Berners-Lee) در اواخر سال 1991 ایجاد شد. اما به صورت رسمی منتشر نشد. این زبان در سال 1995 به عنوان HTML 2.0 منتشر شد اما نسخه اصلی HTML نبود. نسخه اصلی HTML در اواخر سال 1999 منتشر شد.
HTML یک زبان نشانه گذاری با پتانسیلی بالا برای تحول است و با نسخه های جدید به روزرسانی میشود. سال ها قبل از اینکه نسخه نهایی آن منتشر شود، نسخه ای در اختیار کاربران قرار گرفت که این امکان را میداد که با استفاده از آن صفحات وب را به شیوه ای آسان و زیبا ایجاد کنند و سایت شان را بسیار کارآمد کنند.
در سال 1993 نسخه HTML 1.0 با هدف اشتراک گذاری اطلاعات منتشر شد و برای مرورگرهای مختلف در دسترس قرار گرفت. اما توسعه دهندگان از آن استقبالی نکردند بنابراین این زبان هم رشد چندانی نیافت. پس از آن HTML 2.0 در سال 1995 منتشر شد و تمام ویژگی های HTML 1.0 را به همراه چند ویژگی اضافه را داشت. این نسخه از HTML تا سال 1997 به عنوان یک زبان نشانه گذاری استاندارد برای ساخت و ایجاد وب سایت ها باقی ماند و ویژگی های کلی HTML را بهبود داد.
پس از نسخه دوم HTML ، نسخه سوم آن تحت عنوان HTML 3.0 منتشر شد. دراین نسخه ویژگی های قبلی بهبود پیدا کرده بودند و فضای خوبی را برای وب مستران فراهم شده بود. اما این بهبود ویژگی ها سبب کاهش سرعت مرورگرها شده بود.
نسخه چهارم HTML که قبل از ارائه نسخه 5 ، نسخه موفقی محسوب میشد و به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگرفت ،HTML 4.01 بود.
در نهایت نسخه نهایی HTML یعنی نسخه 5، (HTML 5.0) در سال 2012 منتشر شد که نسخه امروزی HTML است HTML 5.0 ، نسخه توسعه یافته HTML 4.01 است.

برای اینکه این اطلاعات را به صورت سازمان یافته در ذهن خود نگه دارید به جدول زیر توجه کنید:
سال | روند پیشرفت HTML |
1991 | برونزر لی این زبان نشانه گذاری را ایجاد کرد اما آن رابه صورت رسمی منتشر نکرد. |
1993 | برونزر لی اولین نسخه HTML قابل استفاده توسط سایر مردم را ایجاد کرد و در دسترس عموم قرار داد. |
1995 | HTML 2.0 ، با چند ویژگی اضافه به همراه سایر ویژگی های موجود منتشر شد. |
1997 | در این سال تلاش توسعه دهندگان براین بود که HTML را با نسخه سوم آن یعنی HTML 3.0 گسترش دهند، اما به جای آن ورژن پیشرفته تر و کاربردی تر آن به نام HTML 3.2 معرفی شد. |
1998 | در این سال (World Wide Web Consortium) W3C ، یاهمان کنسرسیوم جهانی وب تصمیم گرفت که تمرکز خود را بر روی یک معادل برای HTML بگذارد و با تغییر XML، به XHTML به کار خود ادامه داد. |
1999 | HTML 4.01 ، در سال 1999 به عنوان یک نسخه رسمی از HTML منتشر شد و دراوایل سال 2000 بیشترین استفاده توسط کاربران را از آن خود کرد. |
2000 | پروژه XHTML 1.0 در سال 2000 به پایان رسید . این نسخه ترکیبی از HTML4 در XML بود. |
2003 | در این سال متوجه شدند که XML برای فناوری های جدید مانند RSS و Atom مفیدتر و بهتر است.اما با این وجود HTML همچنان سنگ بنای وب باقی ماند. |
2004 | یک کارگاه W3C تشکیل شد تا به بررسی بازگشایی کامل HTML بپردازد. موزیلا Mozilla و اپرا Opera به صورت مشترک اصولی را ارائه کردند که بعدها درHTML5 تاثیر گذاشت. |
2006 | در این سال کنسرسیوم جهانی وب یاهمان W3C علاقه خود به توسعه HTML5 را ابراز کرد و گروهی تشکیل داد تا با WHATWG همکاری کند. هدف W3C از این کار این بود که نسخه ای تمام و کمال از HTML5 منتشر کند؛ در حالی که WHATWG هدفی دیگر داشت و قصد داشت که به صورت مداوم HTML را بهبود ببخشد. |
2012 | نسخه HTML 5 به عنوان یک نسخه پیشرفته تر و توسعه یافته تر از نسخه 4 آن به صورت رسمی در سال 2012 منتشر شد. |
ساختار فایل HTML

ساختار پایه و بنیادین HTML شامل عناصر زیر است:
- <html>
- <head>
- <title>
- <body>
- تگهای HTML
فایل های HTML به وسیله تگ های HTML سخته میشوند که درون این دو (< >) علامت قرار دارند. این تگ های HTML به محتوا ، ساختار و معنی میدهند. تگ باز کننده > شروع کد را مشخص میکند و تگ بسته < پایان آن را مشخص میکند.
- بخش Head
بخش Head در HTML ، اطلاعاتی درباره صفحه وب ارائه میدهد مانند: عنوان ، کاراکتر، استایل شیت های مرتبط و … . این اطلاعات به صورت مستقیم در صفحه وب نمایش داده نمیشوند اما برای ارائه درست و سئو ضروری هستند.
- بخش بدنه body
بخش بدنه یا بادی(body) شامل محتوای قابل مشاهده در وب سایت است که کاربران هنگام بازدید از وب سایت آن را میبینند. اینجا جایی است که شما سرتیترها ، پاراگراف ها ، تصاویر ، پیوند ها و سایر عناصر تعاملی را اضافه میکنید.
بررسی برخی مزایا و معایب HTML
مانند هر زبان دیگری HTML نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد. در اینجا به بررسی برخی مزایا و معایب این زبان نشانه گذاری میپردازیم:
مزایای HTML
- HTML زبانی رایگان، متن باز و محبوب است و برای همگان در دسترس است و ویژگی مثبت دیگری که دارد این است که درتمام مرورگرهای وب اجرا میشود.
- این زبان به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد و منابع زیادی دارد و جامعه ای بزرگی از کاربران را دربرمیگیرد پس همانطور که انتظار میرود پشتیبانی قویی دارد.
- سازگاری با مرورگرها : HTML از پشتیبانی وسیع سایر مرورگرهای وب برخوردار است و این موضوع آن را به زبانی جهانی برای محتوای وب تبدیل کرده است. مرورگرهایی مانند کروم ، فایرفاکس ، سافاری و اینترنت اکسپلورر به استانداردهای HTML پایبندند تا صفحات وبشان در تمامی پلتفرم ها ، یکسان به نظر برسد.
- زبانی مشترک : این زبان یک زبان جهانی است و مردم در سرتاسر جهان با زبان ها و گویش های متفاوت از این زبان به عنوان یک زبان بین المللی برای وب استفاده میکنند.
برنزر لی خالق HTML گفت : HTML زبانی مشترک برای انتشار در وب است.
- مقرون به صرفه : HTML زبانی مقرون به صرفه است واین یکی از بهترین و مهم ترین مزیت هایی است که این زبان نسبت به سایر زبان ها پیدا کرده است. توسعه دهندگان وب برای استفاده از HTML نیاز به خرید هیچگونه لایسنس یا نرم افزار اضافی ندارند. این ویژگی HTML باعث شده است تا این زبان به عنوان پایه و اساس وب شناخته شود.
- یادگیری آسان : HTML دارای ساختاری تمیز و آسان است و همین ویژگی این زبان را به زبانی محبوب برای اشخاص مبتدی تبدیل کرده است. یادگیری این زبان به قدری ساده و آسان است که حتی یک دانش آموز ساده هم میتواند وب سایت خود را با تصاویر و رنگ ها بسازد.
وینسنت تان (Vincent Tan)، توسعه دهنده وب میگوید : HTML مانند ساختن یک لگو است ؛ یادگیری آن آسان است و به شما اجازه میدهد که به سرعت ساختارهایی زیبا بسازید.
- انعطاف پذیری : HTML زبانی انعطاف پذیر است و به آسانی با دیگر زبان های سمت سرور مانند PHP و Node.js ترکیب می شود .
- سرعت و کارایی : HTML ، قابلیت های خود را با فناوری هایی مانند XML گسترش میدهد و این امکان را فراهم میکند تا داده ها به شکل ساختاریافته در اسناد وب ذخیره شوند و توسط برنامه قابل بازیابی و استفاده باشند. دسترسی به این داده ها در توسعه وب بسیار حیاتی است.
معایب HTML
- ماهیت ایستا : یکی از عیب های این زبان ایستا بودن آن است. این زبان ساختار ومحتوای وب را تعریف میکند اما به تنهایی نمیتواند تعاملات داینامیک ایجاد کند. برای ایجاد تعاملات پویا یا داینامیک مانند بازی های آنلاین یا سیستم چت آنلاین نیاز است که از JavaScript یا یک زبان برنامه نویسی سمت سرور مانند PHP استفاده کنید. در غیر این صورت کار کردن با HTML میتوان کمی چالش برانگیز باشد.
- ساختار پیچیده : ایجاد و نگهداری از سندهای HTML پیچیده است علل الخصوص اگر پروژه بزرگی پیش رو داشته باشیم. برخی از توسعه دهندگان وب به استفاده از موتورهای قالب سازی مانند Handlebars یا کتابخانه هایی مانند JSX (برای React) روی می آورند.
- سازگاری : سازگاری برخی از مروگرها یکی دیگر از مشکلاتی است که ممکن است در رابطه با HTML با آن برخورد داشته باشید.گاهی اوقات مرورگرهای قدیمی تگ های جدید را به درستی نمایش نمیدهند و یا اینکه به آرامی و به مرور زمان تگ های جدید را نمایش میدهند.
- امنیت محدود : HTML برنامه قویی به شمار نمیرود و به تنهایی نمیتواند ویژگی های امنیتی قویی را فراهم کند. این زبان در برابرخلاهای امنیتی وب مانند حملات XSS یا SQL injection نمیتواند محافظتی داشته باشد. در پس این ضعف های امنیتی ممکن است سایت حملاتی مانند هک را تجربه کنند. برای محافظت از وب سایت ها باید از تدابیر امنیتی مضاف مانند اسکریپت نویسی سمت سرور استفاده شود.
زبان های اسکریپت نویسی سمت سرور مانند PHP، Python یا Ruby ویژگی های امنیتی قویی تر و بهتری را ارائه میدهند. این زبان ها به توسعه دهندگان این امکان را میدهند تا پردازش داده ها را کنترل کرده و اقدامات امنیتی را به شیوه موثری اعمال کنند.
- طول کد : اگر برای کدنویسی تنها از HTML خالص استفاده کنید این میتواند منجر به خطوط زیادی از کدنویسی شود. حال اگر از ساختار پیچیده ای برای کدنویسی استفاده کنید کار سختتر هم میشود. این میتواند به کد تکراری ، چالش هایی درباره نگهداری دیتا و زمان بارگذاری صفحات وب نیز منجر شود.
در این زمان CSS میتواند به عنوان یک جایگزین کد به صورت بهینه عمل کند و ارائه کد را از ساختار کد جدا کند . علاوه بر این توسعه دهندگان وب و سیستم های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس ، توسعه وب را آسان تر کرده و نیاز به کدنویسی دستی را کمتر میکند.
جدول مقایسه مزایا و معایب HTML
مزایای HTML | معایب HTML |
تطبیق با سایر مرورگرها | دارای ماهیتی ایستا |
مقرون به صرفه و رایگان برای استفاده | پیچیدگی در ساختار سند |
یادگیری آسان | امنیت محدود |
انعطاف پذیری زیاد | ساختار کد طولانی برای وب سایت های پیچیده |
سرعت و کارایی بالا | – |
ذخیره سازی داده ها | – |
مقایسه HTML با دیگر زبان های نشانه گذاری
HTML به عنوان بهترین انتخاب از میان زبان های نشانه گذاری شناخته میشود، اما هم چنان با سایر زبان های نشانه گذاری تفاوت هایی دارد. بیایید تا به تشریح برخی از این تفاوت ها بپردازیم :
- XML (زبان نشانه گذاری قابل گسترش)
XML شبیه HTML است اما انعطاف پذیری بیشتری دارد. از XML معمولا برای ذخیره و تبادل داده ها استفاده میشود و به شما این امکان را میدهد که برچسب ها و ساختارهای سفارشی ایجاد کنید.
- Markdown
Markdown ساده تر و راحت تر است. معمولا برا یایجاد اسناد متنی فرمت بندی شده استفاده میشود. بسیاری از مردم از آن برای ایجاد اسناد واضح و پست های بلاگ استفاده میکنند.
- TeX و LaTeX
این دو زبان های نشانه گذاری تخصصی برای چینش متون هستند، به ویژه زمانی که اسنادی با معادلات ریاضی و نمادها پیچیده مربوط میشود.دانشجوها و اساتید برای دقت در چینش اسناد به آنها متکی هستند.
هریک از این زبان های نشانه گذاری برای استفاده تخصص خاص خود را نیاز دارند. HTML در توسعه وب برتری دارد ، اما XML انتخاب مناسبی برای داده ها است. Markdown برای کارهایی ساده تر مورد استفاده قرار میگیرد و برای نویسنده ها عالی است. TeX و LaTeX به جامعه علمی و دانشگاهی خدمت میکنند.
موضوع اصلی این است که بر اساس نیازهای خود گزینه مناسب را انتخاب کنید.
تفاوت زبان برنامه نویسی و زبان نشانه گذاری چیست ؟
زبان نشانه گذاری برای ارائه اطلاعات مورد استفاده قرار میگیرد اما زبان برنامه نویسی برای دادن دستور به یک کامپیوتر برای انجام کاری خاص به کار میرود. کامپیوتر باید از دستورات زبان نشانه گذاری برای نمایش اطلاعات روی صفحه نمایش پیروی کند. در ادامه نیاز به توضیحاتی مفصل تر است بنابراین با ما همراه باشید.
زبان نشانه گذاری (مانند: HTML، XAML، markdown و … ) میگویند که باید صفحه به شکل خاصی به نظر برسد و اینکه چه ورودی و چه خروجی از آن انتظار میرود. زبان های بیانیه ای هیچ دستوری درباره چگونگی نحوه انجام کار ارائه نمیدهند .
در مقابل زبان نشانه گذاری ، زبان دستوری و یا زبان برنامه نویسی وجود دارد که به صورت مرحله به مرحله تمامی عملیاتی که باید انجام گیرد را توصیف میکند.
سوالات متداول
-
HTML چیست ؟
HTML (زبان نشانه گذاری ابرمتن) کدهایی هستند که برای ساختاردهی به یک صفحه وب از آن استفاده میشود. برای مثال این محتوا میتواند در قالب یک پاراگراف ، فهرستی از نکات یا استفاده از تصاویر و جداول داده ساختاردهی شود.
-
از زبان نشانه گذاری HTML برای چه کاری استفاده میشود؟
زبان نشانه گذاری ابرمتن HTML ، یک زبان نشانه گذاری است که برای توصیف ساختار صفحات وب از آن استفاده میشود. HTML این امکان را میدهد که صفحات استاتیکی با متن ، عنوان ها ، جداول ، لیست ها ، تصاویر و لینک ها و …. ایجاد شود.
-
آیا یادگیر HTML آسان است؟
بله. این زبان ساده ترین زبان نشانه گذاری فرانت اندی است که میتوانید یاد بگیرید. با منابع و ابزارهای رایگان زیادی که در دسترس است، یادگیری آن هم آسان و نسبتا سریع است.
-
کد HTML شامل چه قسمت هایی است؟
کد HTML شامل قسمت های زیر میشود:
< html> تگ های HTML
<head>
<title> عنوان
<body> بدنه
نتیجه گیری
در این مقاله از رسانه نکست میزبان فا به بررسی یکی دیگر از زبان های نشانه گذاری به نام HTML پرداختیم و آموختیم که این زبان یک زبان نشانه گذاری ابرمتن و مخفف عبارت Hyper Text Markup Language است که ساختار محتوای شما را تعیین میکند و مشخص میکند که عناصر موجود در متن مثل خود متن ، تصاویر و.. به چه شکل در صفحه نمایش قرار بگیرند.
در پایان این مقاله و بررسی مزایا و معایب HTML ، آموختیم که این زبان نقش اصلی را در توسعه وب ایفا میکند.HTML سازگاری گسترده ای با سایر مرورگرها دارد ، رایگان است و هزینه بر نیست ، یادگیری آن آسان است و همینطور از نظر انعطاف پذیری ، سرعت و قابلیت ذخیره سازی داده ها از طریق تکنولوژی هایی مانند XML عملکرد خوبی دارد.
با این حال HTML ، معایبی هم دارد. این زبان استاتیک یا همان ایستا است بنابراین ایجاد یک برنامه وب پویا یا داینامیک در آن دشوار است. پیچیدگی ساختاری آن هم در پروژه های بزرگ دارد که میتواند مشکل ساز شود.HTML ویژگی های امنیتی قویی ندارد و ایجاد صفحات وب پیچیده میتواند منجر به طولانی شدن کد شود.