دستور لینوکس چیست؟ آشنایی با ساختار command

میانبرهایی که در خط فرمان سیستم عامل لینوکس اجرا می شوند و به کاربر کمک می کنند تا یک کار را در سریع ترین حالت ممکن انجام دهد، دستور لینوکسی نام دارند در حقیقت کامندهایی یک یا دو کلمه ای هستند که با استفاده از آنها می توانید چندین عملیات را در کمترین زمان ممکن روی سیستم عامل لینوکس انجام دهید.

اگر مدیر سرور هستید یا از علاقمندان به یادگیری لینوکس، مهمترین قدم آموزش دستورات لینوکس و آشنایی با ترمینال آن است. که به واسطه آن مواردی مانند نصب پکیج ها، ایجاد فایل، مدیریت یوزرها و بسیاری کارهای دیگر را به راحتی و در کوتاهترین زمان انجام دهید و چندین سرور لینوکسی را بدون نیاز به محیط گرافیکی، همزمان مدیریت و کنترل کنید. پس در ادامه این مقاله از میزبان فا نکست با ما همراه باشید.

دستور لینوکس چیست؟

اجازه بدهید ابتدا به تعریف و چیستی دستور لینوکس بپردازیم. چیزی حدود 4 درصد از کامپیوترهای خانگی از سیستم عامل لینوکس استفاده میکنند و بخش اعظمی از زیرساخت های میزبانی وب برپایه سیستم عامل لینوکس در حال اجراست. بنابراین بسیار اهمیت دارد که توسعه دهندگان بتوانند با دستورات پرکاربرد مربوط به خط فرمان لینوکس آشنایی داشته باشند. به هر فرمان که در رابط متنی یا همان محیط خط فرمان لینوکس وارد میشود تا عملیاتی خاص را اجرا کند، دستور یا command گفته می شود.

همانطور که تاکنون متوجه شده اید لینوکس به دلیل دستورات قدرتمند معروف است و برای استفاده موثر از آن، کاربر باید بداند که چگونه از دستورات ترمینال یا خط فرمان لینوکس استفاده کند.

لینوکس چیست؟

همانطور که در مقاله های قبلی در مبحث سیستم عامل لینوکس خواندید، لینوکس یک سیستم عامل مبتنی بر هسته است که رایگان و اوپن سورس بوده، به این معنا که به راحتی می توانید هر چیزی را در آن تغییر دهید. لینوکس تعداد زیادی توزیع یا نسخه دارد که معمولا به آنها distros می گویند.

خط فرمان لینوکس چیست؟

خط فرمان یا Command Line در واقع یک رابط متنی برای سیستم شماست که اغلب تحت عناوین ترمینال، کنسول، پوسته یا نام هایی از این دست نامیده می شود و خطوط متن یا همان دستورات لینوکس در آن نوشته می شوند و پس از پردازش، دستورالعمل هایی را اجرا می کند، البته ممکن است ظاهری پیچیده و گیج کننده برای استفاده به شما بدهد.

وقتی لینوکس لود می شود در صورتیکه محیط گرافیکی نداشته باشد وارد محیط پاورشل میشود، در غیر اینصورت می توانید از محیط گرافیکی به چند روش وارد محیط خط فرمان شوید:

• از طریق منو، ترمینال را باز کنید و یا ترمینال را سرچ کنید.
• از طریق SSH و از راه دور با نرم افزار putty متصل شوید.
• اگر می خواهید به سریع ترین شیوه به ترمینال راه پیدا کنید از میانبر Ctrl+Alt+T استفاده کنید.

آیا دستورات لینوکس در توزیع های مختلف متفاوت هستند؟

این امکان وجود دارد که دستورات لینوکس در نسخه ها یا توزیع های مختلف کمی متفاوت باشند و این تفاوت ممکن است در گزینه ها، پارامترهای دستور، خروجی ها یا عملکرد آنها باشد. حتی ممکن است برخی از دستورات در بعضی توزیع ها وجود نداشته باشند یا به طور کلی جایگزین شده باشند. دستورات لینوکس بر اساس استاندارد پوزیکس (POSIX) که مجموعه قواعد و رابط های برنامه نویسی برای سیستم عامل های مبتنی بر لینوکس است طراحی شده اند.

البته باید بدانید که عامل تاثیرگذار دیگر در این تفاوت، پکیج مورد استفاده برای مدیریت نرم افزارها نیز هست. به طور خلاصه می توان گفت که بستگی دارد توزیع لینوکسی که تصمیم به استفاده از آن را دارید، از چه برنامه ای برای مدیریت پکیج ها استفاده می کند به عنوان مثال توزیع های مبتنی بر debian مانند ubuntu و mint و Kali از apt و توزیع های مبتنی بر redhat مانند fedora و Almalinux از yum یا dnf استفاده می کنند.

ساختار دستورات لینوکس

همانطور که تاکنون متوجه شده اید در خط فرمان لینوکس می بایست دستوراتی را وارد کنید و سپس لینوکس آنها را پردازش و اجرا می کند دستورات لینوکس، ساختار مختص به خود را دارند و ساختار کلی آنها به شکل زیر است:

Command[-flags] [-options [Value]] [arguments]

• command: دستور یا فرمان
• Argument: آرگومان، خروجی دستور را کنترل می کند.
• Options: رفتار پیش فرض دستور را تغییر می دهد تا خروجی به آنچه میخواهیم نزدیک تر شود.

Arguments یا آرگومان در دستورات لینوکس چیست؟

اکنون که می دانید دستور لینوکس چیست و خط فرمان لینوکس را می شناسید باید بدانید که تمامی قسمت های یک خط دستوری، در واقع خود دستور به تنهایی نیست! بلکه چیزی است که بعد از دستور قرار می گیرد و خروجی دستور را کنترل می کند و می توان گفت یک هدف برای دستور مشخص می کند و اگر آرگومان را مشخص نکنید، دستور از مقدار پیش فرض برای اجرا شدن استفاده می کند.

با یک مثال توضیح می دهم؛ مثلا در دستور ls که مخفف list است و هدف آن نمایش محتویات یک فولدر یا فهرست کردن محتویات دایرکتوری است، نام فولدر یا دایرکتوری با یک فاصله به عنوان آرگومان در ادامه دستور ls قرار می گیرد. البته دستور ls به تنهایی نیز به کار می رود.

ls {Folder name}

Options یا گزینه ها در دستور لینوکس چیست؟

در دستورات لینوکس بخش هایی تحت عنوان Options یا گزینه ها وجود دارند که عملکرد آنها تغییر رفتار پیش فرض خروجی است. Options که به آنها flag نیز گفته می شود معمولا با یک یا گاهی دو خط فاصله استفاده می شوند. به مثال زیر دقت کنید:

خروجی این دستور به تنهایی محتویات دایرکتوری فعلی را فهرست می کند.

ls

خروجی این دستور محتویات دایرکتوری را به همراه ویژگی ها لیست می کند.

ls -l

خروجی این دستور عدد inode را با محتویات نمایش می دهد.

ls –inode

چند نمونه از دستورات کاربردی لینوکس

در اینجا چند نمونه از دستورات کاربردی لینوکس که در اکثر نسخه‏ های لینوکس ثابت هستند را نام برده ایم:

دستور لینوکس	کاربرد	نحوه نمایش
rm	حذف فایل یا پوشه	نام فایل rm rm simple-file
ls	فهرست کردن فایل ها و دایرکتوری ها	ls
cd	دسترسی به دایرکتوری دلخواه	مسیر دایرکتوری Cd /Cd /etc
mkdir	ایجاد فولدر یا دایرکتوری جدید	نام فولدر mkdir mkdir newfile
pwd	نمایش دایرکتوری کاری فعلی	pwd
cp	انتقال فایل ها از یک دایرکتوری به دایرکتوری دیگر	cp first.txt second.txt
wget	دانلود فایل از اینترنت	آدرس سایت wget
cat	نمایش محتویات فایل در ترمینال	cat newfile.txt
echo	نمایش فرآیندهای فعال یا چاپ متن در ترمینال	“echo “Hello World
clear	پاک کردن ترمینال	clear
rmdir	حذف دایرکتوری های خالی از لیست دایرکتوری ها	rmdir first.txt
mv	تغییر نام و جایگزینی فایل ها	mv first.txt rename.txt
uname	اطلاعات اولیه درباره سیستم عامل	uname
locate	پیدا کردن فایل در دیتابیس	locate one.txt
df	بررسی جزئیات فایل سیستم	df

چگونه با دستورات لینوکس سرور را مدیریت کنیم؟

برای مدیریت یک سرور لینوکسی بصورت ریموت یا از راه دور به عنوان مثال یک سرور مجازی (VPS)، مدیران سیستم معمولا از یک رابط خط فرمان یا CLI استفاده می کنند، از آنجایی که لینوکس توزیع های مختلفی مانند فدورا، دبیان، اوبونتو و غیره دارد، برخی از این توزیع ها رابط گرافیکی ارائه می کنند اما دستورات لینوکس در خط فرمان کارآمدتر و انعطاف پذیرتر هستند، به عنوان مثال می توانید با استفاده از خط فرمان، ورودی های خاص را در چندین فایل جایگزین کنید که همین کار در یک رابط گرافیکی زمان بر خواهد بود.

لینوکس سیستم عاملی قدرتمند است که طیف وسیعی از ابزارهای کاربردی را برای مدیران سیستم ارائه می کند. پس اگر سروری را مدیریت می کنید، مهم است که درک خوبی از دستورات کاربردی لینوکس داشته باشید. در این مقاله سعی کردیم پاسخ سوال دستور لینوکس چیست را برای شما شرح دهیم و برخی کاربردی ترین دستورات لینوکس که در تمامی توزیع ها استفاده می شوند را در جدولی برایتان لیست کنیم.

شاید جالب باشد که بدانید تاکنون که این مطلب را مطالعه می کنید سهم بازار جهانی لینوکس در کامپیوترهای دسکتاپ تنها 4.05 درصد است اما بیشتر از 90 درصد خدمات میزبانی و سیستم ابری برپایه این سیستم عامل قدرتمند اجرا می شوند و به همین دلیل نیز آشنایی با دستورات لینوکس مهم است چرا که متداول ترین سیستم عاملی است که توسط توسعه دهندگان استفاه می شود زیرا خط فرمانی قدرتمند دارد که کاربران حرفه ای را به آن علاقمند کرده است. نظر شما در مورد سیستم عامل لینوکس و دستورات آن چیست؟

سوالات متداول درباره دستورات لینوکس