دستور نمایش آپتایم سرور لینوکس در محیط ssh

آپتایم سرور لینوکس در محیط ssh قابل مشاهده است به سادگی با یک دستور لینوکسی در محیط ssh می توانید میزان روشن بودن یا اصطلاحا آپ بودن Uptime سرور خود را بررسی کنید حتی می توانید بررسی کنید که سرور شما چند روز و چند ساعت و چند دقیقه در دسترس بوده است. اینکه بدانیم سیستم عامل سرور لینوکسی ما از چه زمانی بالاست و از چه زمانی خاموش یا Restart نشده است، یا اینکه می خواهید بدانید سیستم عامل لینوکس شما چه مدت بدون توقف کار کرده و تاریخ و زمان آن را بدانید و یا اصلا در زمره کاربران جدید لینوکس هستید و نمی دانید چگونه آپتایم سرور لینوکس خود را بررسی کنید، در این مطلب دستور نمایش میزان آپتایم سرور لینوکس در محیط ssh را به شما آموزش میدهیم پس با ما باشید.

نمایش آپتایم سرور لینوکسی

اگر بخواهیم دقیق بگوییم که آپتایم سرور چیست؟ در حقیقت زمان در دسترس بودن سرور را با اصطلاح آپتایم میشناسیم که همواره عددی بین 0 تا 100 و براساس درصد است. بررسی آپتایم سرور برای مدیران سرور بسیار مهم است، زمانی که سرور با برنامه های کاربردی حیاتی مانند درگاه خرید آنلاین، پورتال بانکداری و … در حال اجراست اهمیت ویژه ای دارد.

در مواقعی که برنامه های حیاتی در حال اجراست، زمان خاموشی سرور باید صفر باشد به این دلیل که اگر قطعی وجود داشته باشد بر روی عملکرد میلیون ها کاربر تاثیر گذار خواهد بود. برای بررسی آپتایم سرور در سیستم عامل لینوکس دستورات متعددی وجود دارد اما اکثر کاربران دستورد استاندارد و معروف uptime و یا دستور top را ترجیح می دهند که در ادامه مقاله به شرح مفصل هر دو پرداخته ایم.

1- مشاهده ساعات روشن بودن سرور با دستور uptime

دستور uptime یکی از دستورات کاربردی در لینوکس است که خروجی آن 4 مورد زیر را گزارش می دهد:

• زمان فعلی
• مدت زمان کارکرد سیستم
• تعداد کاربرانی که در حال حاضر وارد سیستم شده اند.
• میانگین لود سیستم در 1، 5 و 15 دقیقه گذشته

این دستور چندین اتربیوت (دستورهای وابسته) نیز دارد که می توانیم برای شخصی سازی بیشتر از آن استفاده نماییم. پس ابتدا  با نرم افزار putty وارد محیط ssh سرور شوید.

سپس برای مشاهده میزان آپتایم دستور uptime را مانند زیر وارد نمایید. سپس کلید Enter را بزنید.

همانطور که در تصویر بالا، یک نمونه خروجی از دستور uptime را مشاهده می کنید، در زیر جزئیات آن را به ترتیب تشریح خواهیم کرد:

1. 10:25:47: زمان فعلی سیستم را به شما نمایش می دهد.
2. up 5 days، 3:45: مقدار آپتایم بروز را نمایش میدهد. در این مثال به این معنی که سرور تا 5 روز و 3 ساعت و 45 دقیقه گذشته کار کرده است.
3. 1 user: تعداد یوزرهای حاضر را نمایش می دهد.
4. load avarage: 0.00, 0.00, 0.00 : میزان Load Averages سرور را نشان می دهد. (میزان فشار وارد بر سرور و همچنین مشاهده وضعیت لود آن)

دستور uptime اطلاعات مربوط به بوت را از فایل proc و اطلاعات مربوط به کاربران را از فایل utmp دریافت می کند.

کامندهای مرتبط با uptime در لینوکس

در دستور uptime کامندهای مرتبط دیگری نیز وجود دارد که به شما کمک می کند جزئیات بیشتر و دقیق تری از عملکرد سیستم را مشاهده نمایید که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم.

اگر بخواهیم مقدار دقیق آپتایم را ببینیم می بایست از p در کنار دستور uptime که در زیر نمایش داده شده استفاده کنیم، که در آن حرف p مخفف pretty است. که از این طریق خروجی کاربر پسندتر و زیباتری را با فرمت تاریخ و ساعت-دقیقه -ثانیه نمایش میدهد.

uptime -p

همچنین با دستور w که مخفف who می باشد نیز می توانیم جزئیات بیشتری از اینکه چه کسانی وارد سیستم شده اند و چه کاری انجام داده اند را مشاهده نماییم.

uptime -w

چنانچه می خواهید تمامی اتریبیوت های دستور uptime را مشاهده نمایید می بایست از دستور h که مخفف help است مانند زیر استفاده نمایید:

uptime -h

و اگر می خواهید بدانید که سیستم از چه زمانی بوت شده است میبایست از دستور s که مخفف since است مانند زیر استفاده کنید:

uptime -s

2- نمایش آپتایم سرور با دستور top

مانند دستور قبلی به محیط ssh وارد شوید، دستور top را درج کنید و کلید اینتر را بزنید. دستور top یکی از بهترین دستورات برای نظارت بر فرآیندهای لینوکس است، با وارد کردن دستور top می توانید میزان آپتایم را در ابتدا بررسی نمایید. همچنین جزئیات دیگری مانند موارد زیر را مشاهده نمایید:

• Load Average
• میزان فضای استفاده شده از رم
• تعداد پروسس های در حال اجرا
• تعداد کاربران وارد شده
• تعداد CPU و استفاده از پردازنده
• و …

اگر قصد خارج شدن از این دستور را دارید می توانید کلید q را فشار دهید.

در خصوص دستور top می بایست توجه داشته باشید که غالبا برای مانیتور کردن پروسس های فعال در سرور به صورت لحظه ای استفاده می شود. این دستور یکی از پرکاربردترین و ضروری ترین ها در سرورهای لینوکسی است. به قسمت های ابتدایی در تصویر بالا دقت کنید، اطلاعات بسیار دقیق و جامعی را می توانید از این بخش استخراج کنید.

پنج سطر ابتدای دستور top به شما چه می گوید؟

به شما توصیه می کنم اگر نمی دانید سیستمتان چگونه کار می کند، 5 سطر ابتدایی این دستور را بررسی کنید. همانطور که گفته شد top دستوری است که برای نمایش عملکرد و نظارت بر فرآیندهای لینوکس استفاده می شود و به مدیران سرور نشان می دهد که کدام فرآیندها منابع پردازنده و حافظه را مصرف می کنند اما اکثر مدیران سرور توجه کمتری به آن دارند. در زیر  این 5 سطر را برای شما شرح خواهیم داد (این بخش هادر تصویر بالا با رنگ قرمز مشخص شده اند):

1. top: در این سطر اطلاعات آپتایم سرور نمایش داده می شود.
2. Tasks: در این سطر اطلاعات فرآیندها را مشاهده می کنید.
3. Cpu (s)%: در این سطر مقادیر مختلف مربوط به استفاده از پردازنده نمایش داده می شود. به عنوان مثال عدد مقابل id در این سطر در حقیقت میزان time idle یا زمان بیکاری cpu را نمایش می دهد.
4.  KiB Mem: در این سطر اطلاعاتی درباره حافظه فیزیکی ارائه می شود. به عنوان مثال عدد مقابل total نمایش دهنده میزان کل حافظه نصب شده است.
5. KiB Swap: در این سطر نیز اطلاعاتی درباره حافظه مجازی را نمایش می دهد.

دقت داشته باشید قبل از تهیه سرور حتما آپتایم آن را بررسی نمایید سرورهایی با آپتایم پایین اصلا مناسب میزبانی نیستند.

سوالات متداول درباره بررسی آپتایم سرور لینوکسی